Post by NFP on Mar 10, 2006 16:58:10 GMT 1
Kraj: Norwegia
Kaliber: 10,15x61mm R czarnoprochowy
D³ugoœæ: ??
D³ugoœæ lufy: 850mm
Waga: 4,5kg
Prêdkoœæ pocz¹tkowa: 500m/s
Magazynek: rurowy, podlufowy na 8 naboi
Jarmann M-1884 by³ jednym z pierwszych powtarzalnych karabinów, który przyczyni³ siê do przejœcia armii g³ównie Europejskich z ³adowanych pojedynczo karabinów czarnoprochowych na powtarzalne karabiny czarnoprochowe. Broñ ta by³a produkowana g³ównie na potrzeby armii norweskiej oraz szwedzkiej. Niedu¿¹ iloœæ tak¿e wyprodukowano zmodyfikowanych egzemplarzy s³u¿¹cych jako wyrzutnie harpunów. Broñ ta narodzi³a siêw umyœle konstreuktora - Jacoba Smitha Jarmanna na pocz¹tku lat 70 XIX wieku. Zaczê³o siêod opracowania nowego systemu wyci¹gu ³usek, oraz nowego sposobu ryglowania zamka. Zamek by³ ryglowany poprzez dŸwigniê zamka, która w przednim po³o¿eniu wchodzi³a w specjalne zag³êbionie, nie pozwalaj¹c siê zamkowi cofn¹æ pod wp³ywem gazów prochowych. Jest to o tyle wa¿ne, ¿e by³ to zamek dwutaktowy. Wyci¹g ³usek blokowa³ zamek w tylnym po³o¿eniu, by ten nie wypad³. Problem by³ z magazynkiem. Po³¹czona komisja szedzko-norweska wymaga³a go. Wiêc broñ trzeba by³o przekonstruowaæ. Do opracowania magazynka wziêli siê Jarmann oraz Krag i stworzyli dwa typy - jeden do³¹czany do komory zamkowej z boku, a drugi integralny, podlufowy na 8 naboi, który komisja zaakceptowa³a. Co by³o powa¿nym b³êdem. Po pierwsze charakterystyka magazynka rurowego powoduje, ¿e w miarê opró¿niania go zmienia siê roz³o¿enie wagi w karabinie, co utrudnia celowanie. A po drugie, chyba wa¿niejsze - norweskie naboje mia³y sp³onkê centralnie na dnie ³uski, a tak¿e ostro zakoñczone pociski, które przy uderzeniu, lub wstrz¹sie mog³y spowodowaæ odpalenie naboju przed nim w magazynku niszcz¹c broñ. Do celowania s³u¿y³y a¿ trzy typy celowników, jeden do walki: ustawiony na sta³e na 430 metrów, drugi do dalekiego strzelania: ustawiony na 2400 metrów, oraz specjalny celownik volley-type do strzelania na bardzo dalekie dystanse ogniem poœrednim. Naboje do tej broni najpierw u¿ywano pocisków o³owianych owiniêtych papierem, póŸniej zaczêto u¿ywaæ pocisków ze stalowym p³aszczem (wesz³y razem z prochem bezdymnym). Jednak tutaj niedope³niono pewnych czynnoœci, poniewa¿ nowe naboje da³y wiêksz¹ prêdkoœæ wylotow¹, a nie dostosowano celowników do nowego naboju, przez co celnoœæ bardzo siê pogorszy³¹. Dziêki swojej dosyæ du¿ej jak na tamte czasy prêdkoœci wylotowej podczas testów okaza³o siê, ¿e z 438 metrów ka¿dy strza³ trafia³ w cel wielkoœci cz³owieka, co przy wtedy u¿ywanym przez armiê norwesk¹ Remingtonie M-1867 by³o czymœ niezwyk³ym (Remington uzyska³ taki wynik z 300 metrów). Zdystansowane by³y tak¿e bior¹ce udzia³ w próbach karabiny Gras i Mauser 1871. Broñ gdy wesz³a do u¿ycia przez wojsko by³a bardzo chwalona, ale nie pos³u¿y³a d³ugo. Wesz³a w 1884, a ju¿ 10 lat póŸniej zosta³a zmieniona na konstrukcje Krag-Jorgensen. Wyprodukowano przez te 10 lat 31 500 egzemplarzy - 30 000 dla norweskich si³ zbrojnych oraz 1500 dla marynarzy szwedzkich. Jednostki drugoliniowe u¿ywa³y tej broni ostatecznie do 1905 roku. Dzisiaj karabiny te s¹ bardzo rzadko spotykane. Wiêkszoœæ z nich zosta³a przebudowana na wyrzutnie harpunów, sprzedana cywilom oraz w dwudziestoleciu miêdzywojennym sprzedana do Niemiec, gdzie oko³o 21 000 zosta³o przetopionych poniewa¿ „broñ by³a zbyt stara, by siê przyda³a ¿o³nierzom, ale zbyt m³oda, by mog³a le¿eæ, i w razie czego byæ przejêta przez wroga”
